Bolsward – Met een unieke combinatie van de Tjalkendag en de Open Monumentendag Special op zaterdag 23 maart heeft Bolsward een primeur. Het publiek kan genieten van al het moois dat monumentaal Bolsward herbergt en kennismaken met het varend monumentaal erfgoed van de Noorderschippers. Bijna 20 historische schepen zijn die dag en zondag 24 maart tijdens de publieksdag de blikvangers in de stadsgrachten van Bolsward.

De zogenaamde Tjalkendag is de jaarlijkse seizoensopening van de Noorderschippers, onderdeel van de Landelijke Vereniging tot Behoud van het Historische Bedrijfsvaartuig (LVBHB), die dit jaar samenwerken met de Stichtingen Bolswards Historie en Koopmanswelvaart. Bolsward heeft een indrukwekkende maritieme geschiedenis, reden voor de Noorderschippers om dit jaar hun seizoensopening in Bolsward te laten plaatsvinden. De Tjalkendag wordt op zaterdagmorgen geopend door burgemeester Jannewietske de Vries van de gemeente Súdwest Fryslân.

De historische schepen (niet alleen tjalken) komen al in de loop van vrijdagmiddag 22 maart in Bolsward aan, waar ze afmeren aan de Turf- en Stoombootkade. Een van de schepen die naar Bolsward komen is de Stânfries X, het vlaggenschip van de Leeuwarder Museumhaven. Maar ook de ‘Koopmanswelvaart’, het vroegere Boalserter beurtschip van de familie Horjus, gebouwd in 1906 bij de Gebr. Zwolsman in Makkum, en ‘De Vrouw Tjitsche’, ook een vroeger Boalserter beurtschip, van de rederij Koch en Eekhoff, gebouwd in 1901 op de werf van Croles in IJlst, zijn deze dagen te bewonderen aan de kade in Bolsward. ‘En-Avant’, een motorsleepboot, gebouwd in 1928 bij Velthuizen in Zaandam, met als thuishaven Bolsward, is eveneens van de partij.
Het oudste schip dat naar Bolsward komt is de ‘Over-Vloed’, een paviljoentjalk, gebouwd in 1891 bij Kalkman, Kralingscheveer. Dit schip heeft als thuishaven Britsum.

Stenen monumenten

Stichting Bolswards Historie organiseert op deze zaterdag 23 maart een Monumentendag Special. Net als tijdens de jaarlijkse Monumentendag in september betekent dat dat er weer heel veel historische en monumentale gebouwen in de stad voor het publiek geopend zijn. Te denken valt aan de kerken en de basiliek, de musea, het Weeshuis, het Elgersmahuis, het Gysbert Japicxhûs en vele andere bezienswaardige gebouwen.
Bovendien worden er in de stad allerlei activiteiten georganiseerd. Zo worden er verhalen verteld door verhalenverteller Mindert Wijnstra, is er een demonstratie touwknopen, er kunnen rondvaarten gemaakt worden, er is een praamvaart naar de schapenvachtlooierij Van Buren, het draaiorgel Omke Romke speelt op diverse plaatsen in het centrum, de Boalserter Skotsploech verzorgt een optreden, shantykoor ‘Skomjend Wiid’ treedt op, evenals muziekkorps Hollandia en er zijn stadswandelingen.

Diverse activiteiten

Rondom dit maritieme en historische weekeinde vinden er ook allerlei nautische activiteiten plaats. Zo zijn er voor de schippers van het ‘varend erfgoed’ een aantal workshops en lezingen. Op het verenigingsschip de ‘Terra Nova’, een prachtige ‘luxe motor” van 50 meter lang en gebouwd in 1929, vertelt Nienke Dijkstra van Doeeenswad.nl over haar jarenlange inzet voor minder plastic op het wad, nu weer actueel door de containerramp. Riemer Halbertsma, bijgestaan door Jan Sangers, vertelt over de roemruchte geschiedenis van de beurtvaart vanaf Bolsward en hun oud-Bolswarder beurtschepen ‘De Vrouw Tjitsche’ en ‘Koopmanswelvaart’. Workshops voor de schippers en hun bemanning worden verzorgd door opleidingscentrum Edumar. Verder kunnen de deelnemers kiezen uit ‘Leer de knoop die je altijd al wilde maken’, met Frits ‘de Knopenman’ Ottens en de stadsactiviteiten rondvaart en stadswandeling. Ook is er een stand met maritieme boeken en materialen.

Op de Publieksdag, zondagmiddag 24 maart, is er vanaf 14.00 uur aan boord van de “Terra Nova” opnieuw de lezing over de beurtvaart op Bolsward, die dan voor iedere belangstellende toegankelijk is. Er is dan een expositie van beeldend kunstenaar David van Kampen aan boord van de spits Eestroom en men kan het Leeuwarder beurtschip Stânfries X bekijken. Enkele andere deelnemende schepen leggen de loopplank uit voor het publiek, waaronder de Koopmanswelvaart.

Fotowedstrijd basisscholen
Voor de groepen 5/6 en 7/8 van de Bolswarder basisscholen wordt een fotowedstrijd georganiseerd. Onderwerp is natuurlijk het Open Monumentenweekeinde en het “varende erfgoed” langs de kaden.

De Tjalkendag 2019 wordt financieel gesteund door de gemeente Súdwest Fryslân, scheepsverzekeraar EOC te Meppel, IJzerhandel Auke Rauwerda en de Friesche Olie- en Verfhandel.
Bezoekers van het hele programma van de Tjalkendag op zaterdag wordt gevraagd zich van tevoren op te geven via tjalkendag@lvbhb.nl. De kosten van deelname inclusief lunch zijn € 25.-
Dankzij de samenwerking met de Stichtingen Bolswards Historie en Koopmanswelvaart is de Publieksdag (zondag) gratis toegankelijk.