Bolsward – Het zal menige Bolswarder niet ontgaan zijn, maar sinds kort ligt het beurtschip ,Koopmanswelvaart’ weer in de Bolswarder stadsgracht. Dit beurtschip, in 1905 gebouwd in opdracht van Sikke Horjus, voer tientallen jaren met vracht tussen Workum, Bolsward en Groningen. ,,Dit schip hoort bij Bolsward”, vertelt Jan Sangers van de ,Stichting Koopmanswelvaart’.

Bolswards Historie pakte in maart van dit jaar met beide handen het aanbod van eigenaar Rein Horjus, toen deze niet alleen het imposante archief van het schip aan Bolswards Historie aanbood, maar ook opperde dat hij het schip wel aan Bolsward wilde verkopen. Ook Horjus vond dat het beurtschip als ,varend erfgoed’ een derde leven verdiende. ,,Waar kan dat beter dan in Bolsward”, meende Horjus, een achterkleinzoon van Sikke.

Het bestuur van Bolswards Historie benaderde een ploeg enthousiastelingen, wat in augustus leidde tot de stichting ,Koopmanswelvaart’ met als voorzitter Willem Jan Topma. Verdere bestuursleden zijn Jan Sangers, als vertegenwoordiger van SBH, Jan Dijkstra, Simon Hottentot en Harrie Lunter. Nadat vorig weekeinde het schip door Rein Horjus van thuishaven Wageningen naar het Tjeukemeer was gevaren, bracht schipper Simon Hottentot met enkele medebestuursleden, onder toezicht van Rein, het beurtschip naar Bolsward. Na het passeren van de Blauwpoortsbrug werd de ,Koopmanswelvaart’, met de Bolswarder vlag in top, aan het Laag Bolwerk afgemeerd. ,,Die ligplaats hebben we van de gemeente toegewezen gekregen”, vertelt Willem Jan Topma. ,,Ideaal is deze ligplaats niet. We zijn dan ook in overleg met de gemeente over een alternatief.” Inmiddels is het schip met welwillende goedkeuring van de heer J. van der Werf voor de winterperiode tegenover het vroegere huis van Sikke Horjus bij de loods van Fa. Van der Werf aangelegd.

Intussen is de stichting druk bezig met de toekomst. ,,Het schip heeft regelmatig onderhoud nodig. Er wordt over nagedacht om een club ,Vrienden van de Koopmanswelvaart’ op te richten, waardoor een basis voor onderhoud ontstaat”.
De stichting wil het schip daarnaast inzetten bij reclame- en promotiedoeleinden, de Sinterklaasintocht, exposities en varen met gezelschappen. ,,Het schip mag echter maar met 12 gasten varen. Als je met meer wilt varen moeten er aanpassingen aan het schip plaatsvinden en dat zou afbreuk aan het historische karakter doen.”

Geschiedenis

Sikke Horjus begon in 1881 met een houten scheepje een beurtdienst vanuit Workum, later vanuit Bolsward, op Groningen. In 1905 liet Sikke op de scheepswerf van de Gebr. Zwolsman in Workum de ,Koopmanswelvaart’ bouwen. Een jaar later werd het schip te water gelaten.
Sikke verhuisde in 1911 van Workum naar Bolsward (Nieuwe Turfkade 26).
De zonen van Sikke, Rein en Dirk nemen de beurtvaart op Groningen over in maart 1920. In 1934 stapte Dirk Horjus uit de zaak en ging Rein alleen verder. In 1947 droeg deze het bedrijf over aan zijn zoon Pieter (20-04-1922).

De beurtvaart op Groningen werd in het begin 1 x per 14 dagen uitgevoerd. Vrijdags vertrok men (zondags lag men gegarandeerd stil vanwege de gelovigheid van Sikke) en de woensdag daarop ving men de terugreis weer aan. Met het zeilschip moest vanaf Blauwverlaat worden gejaagd. Na 1906 was de beurtvaart wekelijks en sinds 1950 werd er tweemaal per week op Groningen gevaren. Vanaf 1961 tot 1965 werd de beurtvaart deels met een vrachtauto en deels met het schip uitgevoerd, daarna tot 1985 helemaal alleen met de vrachtauto en daarna stopte de beurtdienst.
Het beurtschip werd in 1985 overgedragen aan Rein, de oudste zoon van Pieter. Rein Horjus heeft het schip compleet gerestaureerd en hij heeft er jarenlang in West Europa mee gevaren.

Wie de Stichting Koopmanswelvaart wil steunen en/of op de hoogte wil worden gehouden kan mailen naar info@koopmanswelvaart.frl